اتوکلاوهای رومیزی
در بین تجهیزات مختلف اتاق عمل، یکی از حساس‌ترین‌ها، اتوکلاوهای رومیزی یا FAST CLAVE ها با کلاس خطر B هستند.
این قبیل تجهیزات برای مواردی استفاده می‌شوند که وسیله یکی از دو شرط زیر را داشته باشد:
۱- از تجهیزات حساس اتاق عمل باشد. از قبیل هندپیس‌های جراحی که خروج آن‌ها از اتاق عمل صحیح نباشد.
۲- تجهیزاتی که به تناوب در یک روز در اتاق عمل نیاز باشد و طی کردن فرایند استریل بیمارستان برای آن‌ها میسر نباشد.
بنابراین آشنایی با اساس این دستگاه برای مهندسان پزشکی به ویژه پرسنل شاغل در بیمارستان‌ها ضروری است. در این مقاله سعی بر آن است که تا حد امکان به این مسئله پرداخته شود.
تاریخچه اتوکلاوهای رومیزی
در سال ۱۹۸۴ دانشمند آلمانی به نام L.Heim اولین فردی بود که برای حفاظت پرسنل آزمایشگاه، چند سال بعد از کشف میکروب و اثبات نقش آن در بیماری‌ها، توصیه کرد که نمونه‌های آزمایشی را پس از اتمام کار بسوزانند، بجوشانند و یا ضد عفونی کنند. پس از آن با پیشرفت تکنولوژی مدل‌های مختلف دستگاه‌های سترون سازی (Sterilization) به بازار آمدند. در اتوکلاوهای رومیزی سعی بر آن شده است که نیازهای مراکز درمانی به طور جامع پاسخ داده شود. لذا این تجهیزات از یک طرف زمان انجام فرایند استریل را کوتاه کرده از طرف دیگر آلودگی تجهیزات را از بین می‌برند. این هماهنگی با نیاز مراکز درمانی سبب آن شده است که اتوکلاوهای رومیزی جای خود را به عنوان تجهیزات لازم اتاق‌های عمل و بعضا مراکز جراحی محدود باز کنند.
معرفی بخش‌های مختلف یک اتوکلاو رومیزی
یک اتوکلاو رومیزی از قسمت‌های زیر تشکیل شده است. این اجزاء از قسمت‌های پـایـه یـک اتـوکـلاو رومیـزی اسـت و تـولیـدکننـدهـای مختلـف بـا تـوجه به نیاز بازار و خواسته‌های مشتری می توانند قسمت‌های مختلفی از قبیل پرینتر و … به آن اضافه کنند.
۱) چمبر یا اتاقک Chamber
۲) جکت یا جداره Jacket
۳) هیتر Heater
۴) قفل درب Interlock Release Device
۵) فیلتر هوا Air Filter
۶) نشانگر فشار جداره Jacket Pressure Gauge
۷) سیستم کنترل الکترونیکی Electronic Control System
۸) صفحه کنترل Control Panel
۹) مخزن آب Reservoir
۱۰) فاضلاب چمبر Chamber Drain
۱۱) فاضلاب جکت Jacket Drain
۱۲) فاضلاب مخزن آب Reservoir Drain
۱۳) پمپ خلاء Vacuum Pump
۱۴) فنکندانسور Fan Condenser
۱۵) تخلیه سرریز مخزن آب Reservoir Overflow Drain
۱۶) محافظ دمای بیش از حد Overheat Protector
۱۷) شیرهای ایمنی Safety Valve
نگهداری از اتوکلاوهای رومیزی
از نکات مهم در نگهداری این دستگاه استفاده از آب مقطر برای تولید بخار در آن است، این امر سبب می‌شود که از ایجاد رسوب در لوله‌های تـولیـد بخـار دستگاه جلوگیری به عمل آمده و عمر مفید دستگاه افزایش یابد. برای این منظور بعضی از تولید کننده‌ها از یک سختی‌سنج آب در دستگاه ها استفاده می کنند تا چنانچه سختی آب از حدی فراتر باشد دستگاه به طور اتوماتیک از کار خارج شود.
از دیگر نکات کلیدی می‌توان به تهیه لیست خـطــاهــای دسـتـگــاه و مـعنـی آن‌هـا و همچنیـن مـحـدوده مـجـاز کـارشـنـاس مـهـنـدسـی پـزشکی مراکز در رفع آن‌ها اشاره کرد.
لازم بـه ذکـر اسـت کـه اگـر در انـجـام فـرایند سـتـرون سـازی، خـطـا در یکی از مراحل سبب نا‌تمام ماندن فرایند شود، باید از باز کردن درب دستگاه تا خروج تمام بخار از چمبر صبر کرد، زیرا در این دستگاه‌ها از بخار فشرده آب استفاده مـی‌شـود کـه دمـای آن از بـخـار مـعـمـولی بیشتر است. البته در دستگاه‌های جدید به دلیل وجود قفل‌های الکترونیکی و کنترل میکروپروسسوری باز شدن درب دستگاه تا‌کاهش فشار چمبر به محدوده مجاز امکان پذیر نیست.
