MRI عروق خونی

ر ابتدای این مطلب گریز کوتاهی به توصیف بیماری  شریان های کرونری قلبی و روش هایی که برای تشخیص هر چه بهتر و دقیقتر این گونه از بیماری ها توسط پزشکان مربوطه استفاده می شود ، می زنیم و سپس به سراغ توضیح کامل تکنیک MRA  می رویم :

بیماری شریان های کرونری قلبی یا Coronary Artery Disease یا به صورت اختصار (CAD) از سری بیماری های شایع و فراگیر قلبی محسوب می شوند که اغلب گریبان گیر افرادی که در سنین بالایی هستند ، می شوند . در این نوع بیماری سرخرگ های کرونری قلبی تنگ و همچنین باریک ( استنوسیس ) می شوند که در اثر این پدیده عضلات قلب فرد از دریافت خون و اکسیژن کافی بی بهره می مانند .
انباشتگی چربی و کلسترول باعث انسداد تدریجی این رگ می‌گردند.

در این صورت ممکن است در حالت استراحت اشکالی برای فرد ایجاد نشود، اما وقتی که قلب مجبور باشد کار بیشتری انجام دهد و مثلاً شخص بخواهد چند پله را بالا برود، سرخ‌رگ‌های کرونری نمی‌توانند بر اساس نیاز اکسیژن این عضلات، به آنها خون و اکسیژن برسانند و در نتیجه شخص در هنگ

ام بالا رفتن از پله‌ها دچار درد سینه و آنژین قلبی می‌گردد. در چنین مواقعی اگر فرد کمی استراحت کند، درد معمولاً از بین خواهد رفت.
در حالت پیشرفته، اگر یک سرخ‌رگ کرونری به علت مسدود شدن آن توسط یک لخته خون، به طور کامل جلوی خونرسانی‌اش گرفته شود، قسمتی از عضله قلب که دیگر خون به آن نمی‌رسد، خواهد مرد و این به سکته قلبی می‌انجامد.
روش های تشخیص CAD
پس از ظهور آنژین قلبی و یا علائم دیگر بیماری CAD در قلب بیمار، چنانچه مورد نیاز باشد، پزشک برای فهم بیشتر وضع بیمار می‌تواند به یکی از روشهای زیر برای مطالعه و تشخیص بیماری اقدام کند:

نوار قلبی
نوار قلبی روشی است که در آن الکترودهای ویژهٔ ضرب‌آهنگ قلب و چگونگی هدایت جریانهای قلبی را به نمایش در می‌آورد. ماهیچه‌های قلبی صدمه دیده و ماهیچه‌های سالم قلبی تریس (Trace) متفاوتی از خود به جای میگذارند و از این‌رو در تشخیص بیماری موثرند.
در صورت وجود آنژین، گاهی پزشک آزمایش ECG را در حالت تنفسی فعال بیمار می‌سنجد. به این نوع آزمون Exercise ECG گویند.

اسپکت
اسپکت روش دیگری است که پزشک از وضع قلب می‌تواند کسب اطلاع کند. ماهیچه‌های سالم و مصدوم قلبی به میزان متفاوتی رادیوایزوتوپ جذب می‌کنند. به ویژه، از رادیوایزوتوپ‌های تالیوم و تکنیتیوم در تست‌های CAD استفاده زیادی.

پژواک‌نگاری قلب با استرس
پژواک‌نگاری قلب (اکوکاردیوگرافی) مشابه آزمون اسپکت است با این تفاوت که اکوکاردیوگرافی از مواد پرتوزا استفاده نمی‌کند، و بجایش از فراصوت بهره می‌برد. با این مدالیته می‌توان بطور زنده قلب را زیر نظر گرفت و مطالعه نمود.
گاهی بجای ورزش استرس (یا همان فعالیت) قلب را با تزریق داروهای ویژه‌ای همانند دوبوتامین انجام می‌دهند. این روش بخصوص برای بیماران سنین بالا (که توانایی ورزش را ندارند) مصرف دارد.

رگ‌نگاری کرونری
با پرتو ایکس می‌توان تصاویری تهیه کرد که اطلاعات بسیار مفیدی را راجع به وضعیت سرخ‌رگ‌های قلبی ارائه می‌دهد.
در این روش با یک کاتتر، مواد کنتراست‌زا مستقیماً به قلب تزریق می‌شوند، و بلافاصله تصاویر اخذ می‌گردند. از این روش بخصوص زمانی استفاده می‌گردد که پزشک احتمال عمل جراحی قلبی را در بیمار پیش‌بینی می‌کند.

رگ‌نگاری با تشدید مغناطیسی
برخلاف رگ‌نگاری (آنژیوگرافی) با پرتو ایکس، رگ‌نگاری با تشدید مغناطیسی (MRA) یک روش غیر تهاجمیست، و از این‌رو برای بیمارهایی که رگهای بسایر حساس و یا مشکلاتی با استفاده از کاتتر دارند، MRA مصرف روزافزونی را یافته‌است.
آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی (به انگلیسی: Magnetic Resonance Angiography) و (به اختصار MRA)، روشی برای تصویربرداری (رگ نگاری) در پزشکی است. به تصاویر تولید شده به‌وسیله این روش آنژیوگرام تشدید مغناطیسی گویند. تصویر برداری تشدید مغناطیسی روش و متد ساخت تصاویر با جزئیات از بافتها و ارگانهای بدن بدون استفاده از اشعهX  می باشد.

این  آزمون  برای شناسایی، تشخیص و کمک به درمان اختلالات قلبی و بیماریهای عروق خونی، انجام مى گردد.
MRA  تصاویر با جزئیات بسیاراز عروق خونی بدون استفاده از مواد کنتراست زا فراهم مى کند. اگر چه امروزه استفاده از مواد کنتراست زا ، تصاویر MRI  را واضح تر می نماید، روش کار بدون درد است و فیلد مغناطیسی هیچگونه آسیب بافتی ایجاد نمى کند.

اندیکاسیون MRA
۱- بسیاری از بیماران با بیماریهای شریانی ، امروزه با این روش در بخش رادیولوژی، مشکل آنها شناسایی و درمان می شود( جایگزین انجام عمل جراحی در اتاق عمل). MRA روش بسیار سودمند شناسایی مشکلات عروق خونی و تعیین بهترین روش درمان برای آن گروه از مشکلات می باشد.
۲- عروق شریانی کاروتید در گردن که هدایت کننده خون به مغز می باشد، محل معمول آرترواسکلروزیس می باشند.این عروق بعلت آرترواسکلروز به شدت تنگ شده یا کاملاً دچار انسداد می گردند ، بدین صورت جریان خون به سمت مغز کاهش یافته و حتی Stroke (سکته) نیز حاصل مى گردد.
در صورتی که اولتراسوند، این بیماری ( آرترواسکلروز ) را نشان دهد، بسیاری از جراحان پس از تائید بیماری با MRA  عمل جراحی اضطراری را انجام می دهند.
۳- MRAکاربرد فراوانی در کنترل بیماران از جهت عروق مغزی دارد.
Intracranial arteries disease)    )
بنابراین تنها برای آن دسته از بیماران با یافته های مثبت از جهت وجود بیماری ، لازم به استفاده از روش تهاجمی آنژیو با کاتتر خواهد بود.
۴- MRA  همچنین برای شناسایی بیماریهای آئورت و عروق خونی تامین کننده کلیه ها ، ریه ها و پاها استفاده می گردد.
۵- بیماران با پیشینه و History خانوادگی آنوریسم شریانی ( حالت بالونی خارج از سگمان دیواره عروق) با کمک MRA از لحاظ وجود چنین اختلالی بررسی می گردند. در صورت وجود آنوریسم، MRA با تشخیص بهنگام خود ممکن است عمل جراحی را برای چنین بیماری رد کرده و از خونریزی شدید جلوگیری نماید.

چرا از MRA استفاده میکنیم؟
امروزه استاندارد جهانی تصویربرداری برای تشخیص بیماری شریان‌های کرونری آنژیوگرافی با اشعه ایکس است، بطوریکه در جوامع پیشرفته سالیانه نزدیک به یک میلیون عمل با کاتتر قلبی (Cardiac Catheterization) انجام می‌گیرد.
با اینحال آنژیوگرافی با اشعه ایکس پر هزینه و دارای خطرات تشعشعیست (بخصوص برای کسانی که مدام با این نوع دستگاه‌ها سروکار دارند)، گذشته از اینکه تهاجمی (invasive) نیز می‌باشد. در عوض MRA از اینگونه نقاط ضعف عاری است (کاملاً غیر تهاجمی non-invasive است)، و لذا مدت هاست مورد توجه پزشکان و دیگر متخصصان بوده است.
مشکلات MRA
با وجود پیشرفتهایی که در کنترل ظهور اثرات تحرکی در تصویرگیری، و نیز در سخت‌افزار، نرم‌افزار، پروتکول های اسکن و عوامل کنتراست در علوم ام آر آی در سالیان اخیر انجام گردیده، با این حال قدرت تفکیک سیستم‌های ام آر آی هنوز به پای آنژیوگرافی با اشعه ایکس (که چیزی در حدود کمتر از ۳۰۰ میکرومتر است) نمی‌رسد. لیکن MRA در بیمارستان ها و در تحقیقات فیزیک پزشکی کاربردهای وسیعی دارد.

کیفیت تصویری درMRA

معمولاً بهبود کیفیت تصویری در MRA را با مقیاس هایی همانند قدرت تفکیک می سنجند. و معمولاً نیز بهبود قدرت تفکیک با خود عواقبی همانند کاهش سیگنال مفید (SNR) بهمراه دارد. اما می‌توان این مشکلات را با راه حل هایی همانند استفاده از سیستم‌های ام آر آی با قدرت میدان Bo بالاتر

این آزمون چگونه انجام می شود؟
MRI آزمونی منحصر به فرد است و برخلاف روشهای X-Ray، مطالعات رادیوایزوتوپ و حتی سی تی اسکن بر اساس تشعشع نمی باشد. در عوض، MRI از امواج رادیویی و میدانهای قوی مغناطیسی برای تهیه تصاویر شارپ حتی برای دیدن انواع مختلفی از بافتهای داخل ارگانها استفاده می کند.
چگونه باید برای این آزمون آماده شوم؟
چون میدانهای مغناطیسی قوی در MRI مواد فلزی فرومگنیک موجود در بدن را به سمت خود می کشد، پس به پرسنل بخش MRI در مورد موارد زیر خبر دهید:
· داشتن لگن مصنوعی، پیس میکر قلبی، کاتتر تزریق، IUD یا هر چیز فلزی مثل کلیپس ها، سوزن ها پیچ ها و یا موراد جراحی در بدن خود.
· داشتن خال کوبی یا خط چشم دائمی.
· داشتن گلوله در بدن.
· داشتن پرکردگی دندان- این مورد تحت تاثیر مغناطیس قرار نمی گیرند ولی در تصاویر ایجاد اشکال می کنند.
· داشتن حساسیت دارویی.
· داشتن هرگونه جراحی .
· وضعیت بارداری.
تنها در صورتی که بیش از ۶-۴ هفته از قرار گرفتن ، مواردی مثل وسایل جراحی، کلیپس ها، دریچه ها، گیره ها در بدن گذشته باشد، در طول آزمون MRI هیچ خطری نخواهد داشت. اگر هر گونه شکی در مورد تکه های فلزی بود برای آشکار سازی از X-Ray استفاده کنید.

این آزمون چگونه اجرا می شود؟
۱٫ شما در یک تخت محرک قرار خواهید گرفت و یک وسیله به نام کویل سطحی به دور بدن قرار خواهد گرفت.
۲٫ بعد از حرکت شما به سمت یونیت MRI، تکنولوژیسیت اتاق را ترک کرده و تصاویر MRI گرفته خواهد شد.
۳٫ شما می توانید با تکنولوژیست MRI در صورت نیاز در طول آزمون صحبت کنید.
۴٫ بر طبق تعداد تصاویر مورد نیاز ، آزمون بین ۲۰-۳۰ دقیقه طول خواهد کشید.
۵٫ از شما خواسته می شود که در طول آزمون بی حرکت باشید.
۶٫ بعضی از بیماران نیاز به تزریق ماده کنتراست به منظور تشخیص بهتر بعضی از بافتها یا عروق خونی دارند. سوزن کوچکی به صورت داخل وریدی به ورید بازو یا دست شما وارد خواهد شد.
۷٫ بعد از اتمام آزمون از شما خواسته می شود که تا آماده سازی تصاویر با کیفیت مناسب منتظر بماند.
در طول آزمون MRI من چه چیزی احساس می کنم؟
MRI هیچ دردی ندارد ولی ممکن است شما به علت قرار گیری در یک محفظه بسته یا از ساکن ماندن ناراحت باشید. شما ممکن است در منطقه تحت آزمون مقداری گرما احساس کنید. اگر کنتراست مورد نیاز باشد، ممکن است در مکان تزریق احساس ناراحتی کنید و در طول مسیر تزریق احساس سرما کنید. بیماران صداهای بسیار بلندی را در زمانهای خاصی خواهند شنید که می تواند آزاردهنده باشد. استفاده از گوشی یا هدفون کمک کننده است.
ماده سازی برای آزمون  MRA
فیلد مغناطیسی MRA  هر شئ و جسم حاوی آهن داخل بدن مثل باتری قلبی heart pacemaker ،
intrauterine device  ، vascular acces port ، metal plate ،  pins، screws، staples  را جذب می کند.
پرسشنامه ای با اشاره به این نکات ( داشتن اجسام آهنی) باید در اختیار بیمار قرار گرفته تا بیمار به آنها پاسخ دهد. رادیولوژیست یا تکنولوژیست بهتر است از هر گونه مورد و item مثل داشتن گلوله در بدن ، کارکردن با فلزات یا داشتن جایگزین مفصلی مطلع باشد. در صورت وجود هر گونه مشکلی تصاویر x-ray  را می توان برای شناسایی جایگزین نمود.
همچنین بهتر است رادیولوژیست از پر شده گی دندانهای بیمار که باعث خرابی تصاویر مغز و صورت می گردد،‌ نیز مطلع باشد.

بیمار باید گل سر ، طلا و جواهر ، عینک، شانه سر، دندان مصنوعی را در آورد.بعضی از کلاه گیسها دارای فلز هستند و لذا باید از بیمار جدا شوند. رنگ قرمز استفاده شده در تتو tattoo و خط چشم دائمی ممکن است که حاوی آهن فلزی باشد .البته این مورد به ندرت ایجاد مشکل می نماید. پزشک رادیولوژیست و یا تکنولوژیست باید از هر گونه آلرژی دارویی بیمار و احتمال باردار بودن بیمار مطلع باشند.
در صورتی که تکنولوژیست به نکته خاصی اشاره نکرده باشد، بیمار به طور معمول می تواند غذا بخورد ولی در ارتباط با کودکان در صورت مصرف مسکن یا آرام بخش در حدود ۴ ساعت قبل از آزمون باید از خوردن و آشامیدن اجتناب بورزند. البته شرایط آماده بودن بیمار، با توجه به امکانات سیستم های MRA متفاوت است ، لذا بیمار باید از مرکز تصویر برداری مربوطه شرایط خوردن و آشامیدن قبل از آزمون را پرسیده و کاملاً آگاه گردد.
بعضی از بیماران پس از قرارگیری و محبوس شدن در واحد MRI احساس ناراحتی و محدودیت می کنند،
( هراس از مکان های تنگ یا Claustrophic تنگنا ترسی ) لذا در صورت لزوم برای حفظ آرامش بیمار می توان برای آنها آرام بخش تجویز نمود هر چند که کمتر از یک بیمار از میان ۱۰ بیمار نیاز به این امر خواهد داشت. بیمار قبل از آزمون گان پزشکی سبک می پوشد.

تجهیزات MRA
سیستم MRI بطور کلی عبارتست از مجرای بزرگ احاطه شده با مگنت دایره ای که بیمار برای مدت زمان خاصی در آن می خوابد. بیمار بر روی تخت چرخ داری که به داخل مگنت حرکت می کند، دراز می کشد.اخیراً سیستمهایی با راحتی بیشتری برای بیماران طراحی شده است که امکان تصویر برداری بهتر و دردسترس تری را فراهم می نماید . سیستمهای جدید نسبت به سیستمهای قدیمی پهن تر و کوتاهتر می باشند و البته بیمار به طور کامل در آنها محبوس نمی گردد. بعضی از واحدهای MRI -C شکل-در تمام جهات باز می باشند و لذا این امر برای بیماران دچار Claustrophic یا تنگناترسی بسیار مطلوب می باشد. یک اشکال و نقطه ضعف اینگونه سیستمها این است که کیفیت تصاویر همواره و بطور مداوم خوب و مناسب نمی باشد.

کارکرد MRI
هنگامیکه بیمار در یک میدان مغناطیسی قوی تحت تابش امواج رادیویی قرار می گیرد، اطلاعاتی حاصل می شود، که با کمک کامپیوتر تصاویر بافت بدن بصورت Slice هایی در سطوح و جهات مختلف و متنوع بوجود می آید. امواج RF ،میدان مغاطیسی ذرات اتمیک موجود در بدن به نام پروتون را تحت تاثیر قرار داده ؛آنگاه سیگنال  حاصله توسطreceiver دریافت کننده در اسکنر جمع آوری، می گردد.
این سیگنالها توسط کامپیوتر برای ساختن تصاویر MRI، پردازش می شوند. تصاویر حاصله بسیار مشخص و واضح هستند. چنانچه می توان هر گونه تغییر جزئی نسبت به pattern  یا شکل غیرنورمال تصاویر که به علت بیماری یا آسیب خاص بوجود مى آید  را تشخیص داد.
برای نمایش ساختارهای گوناگون و متنوع همانند شریانها در MRA  ، Setting  های خاص دیگری استفاده می شود.
روشهای بهبود کنتراست در MRA
کنتراست بین خون کرنری (coronary blood pool) و بافتهای احاطه کننده را می‌توان با روشهایی مثل اثر درون-جریانی (in-flow effect) و یا با بکارگیری پیش-پالس‌های تشدید مغناطیسی (pre-pulse MR) کنترل کرد.
افزایش کنتراست بین شریانهای کرنری و بافتهای اطراف تا کنون با روشهایی مثل استفاده از پیش-پالس‌های اشباع چربی (fat saturation pre-pulses) نشان داده شده است. از روشهای بکار رفته دیگر می‌توان موارد زیر را نام برد:
پیش-پالس‌های کنتراست انتقال مغناطیسی (Magnetic Transfer Contrast pre-pulses)
پیش-ضربانهای T2 (موسوم به T2Prep) که از اختلاف ذاتی T2 بین خون و بافتهای میوکاردیوم بهره می‌برد.
با بکارگیری این تکنیکها، لومن کرنری روشن به‌نظر رسیده، و میوکاردیوم اطراف با شدت سیگنال کمتری دیده می‌شود. اما بطور وارونه نیز می‌توان عمل کرد: در روش MRA خون سیاه (black blood MRA)، سیگنال لومن کرنری است که تضعیف می‌گردد، و در عوض بافت اطراف دارای شدت سیگنال بالایی است.
استفاده از ماده حاجب در MRA
همانند تصویرگیری در ام آر آی، به‌دنبال استفاده از ماده حاجب در آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی، زمان T1 خون کاهش یافته که باعث افزایش کنتراست مفید (CNR) می‌شود.
و باز همانند ام آر آی، ماده حاجب MRA عموماً بر دو قسم است: ماده حاجب برون-سلولی (extracellular contrast agents)، و ماده حاجب درون-عروقی (intravascular contrast agents).
یک انژیوگرام تشدید مغناطیسی که با ماده حاجب تهیه گردیده است. فلش قرمز رنگ بسمت یک استنوسیس حاد در شریان زیر ترقوه نشانه رفته است:

نمونه‌های ماده حاجب برون-سلولی عبارت‌اند از: Dotarem. (Gadoterate meglumin) Guerbet, France.
مگنویست (شرکت Berlex Laboratories، نیوجرزی)
آمنی‌اسکن (شرکت Nycomed-Amersham، انگلستان)
پروهانس Prohance (شرکت Bracco Diagnostics، نیوجرزی)
و نمونه‌های ماده حاجب درون-عروقی عبارت‌اند از:
AMI-227 (شرکت Advanced Magnetics، ماساچوست)
انجیومارک Angiomark (شرکت EPIX Medical، ماساچوست)
کلریسکن Clariscan (شرکت Nycomed-Amersham، انگلستان)
اسید گدوکولتیک B-22956 (شرکت Bracco Imaging SpA، ایتالیا)
از آنجایی که ماده حاجب برون-سلولی نسبتاً بسرعت به فضای خارج از عروق نشت می‌کند، استفاده از آن مستلزم تصویربرداری دور-اول (first pass imaging) و در نتیجه نگه داشتن نفس توسط بیمار می‌باشد.

اخذ MRA کرنری دور-اول با ماده حاجب برون-سلولی همچنین توام با محدودیت هایی نظیر نیاز مجدد به تکرار به تزریق ماده حاجب می‌باشد، بخصوص زمانی که بیش از یک مقطع تصویربرداری گردد. در حقیقت با هر تزریق متوالی، CNR یا کنتراست در واقع کاهش می‌یابد، چرا که سیگنال ساطع شده از فضای برون-سلولی، مدام پس از تزریق اولیه رفته رفته افزوده می‌گردد. لذا استفادهٔ از مواد حاجب درون-عروقی این مزیت را بهمراه دارد که اجازه به صرف زمان بیشتری برای اخذ تصویر پس از تزریق ماده حاجب اولیه به ما می‌دهد. و این بدان معناست که نیازی به استفاده از روشهای حبس نفس دیگر نخواهد بود، و اسکن‌های متوالی بدون نیاز به تزریق‌های متمادی کمابیش دارای یک CNR خواهند بود.

کاربردهایMRA
از کاربردهای آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی تشخیص استنوسیس کرنری می‌باشد. با اینکه تکنیک‌های فعلی حبس نفس کرنری MRA دارای قدرت تفکیک محدودی می‌باشند، لیکن توانایی تشخیص استنوسیس کرنری پروکسیمال را دارند. ردیف تصویرسازی گرادیان اکو استنوسیس را یک ناحیه کم شدت نشان می‌دهد.

مزایای آزمون
۱- تهیه تصاویر واضح از عروق خونی و جریان خونی بدون نیاز به قرارگیری کاتتر در محل مورد نظر از مزایای این آزمون می باشد که ریسک و خطر آسیب به شریان بدین شکل از بین می رود.
۲- زمان لازم برای بهبودی بیمار پس از آزمون، نسبت به آنژیوگرافی ( استفاده از کاتتر ) کوتاهتر می باشد.
۳- MRA نسبت به آنژیوگرافی ( استفاده از کاتتر ) کم هزینه تر می باشد.
۴- در حین آزمون MRA  نیاز به اکسپوز توسط اشعه X  نمی باشد.
۵- ماده کنتراست ( ماده حاجب ) مورد استفاده در آزمون MRA بر خلاف CT و آنژیوگرافی   ( ماده کنتراست  شامل ید ) خطر ایجاد واکنشهای آلرژیک کمی داشته و آسیب ایجاد نمی کند.
حتی بدون استفاده از ماده حاجب با MRA تصاویر با کیفیت از عروق خونی حاصل شده که برای بیماران با احتمال واکنشهای آلرژیک بسیار سودمند می باشد ( به جهت عدم تزریق )
۶- با مطالعه تصاویر MRA ممکن است انجام عمل جراحی به تعویق بیافتد که البته در صورت نیاز به عمل ، جراحی به طور صحیح می تواند انجام پذیرد.

خطرات آزمون
در واقع هیچگونه خطر مشخصی از انواع بررسیهای MRI  مثل MR Angiography،  وجود ندارد. claustrophic تنگناترسی ( ترس از جاهای تنگ) می تواند به عنوان یک مشکل باشد؛ اما به هر صورت اگر این ترس شدید باشد و با آرام بخش ، بیمار به آرامش نرسد روشهای تصویربرداری جایگزین، میتواند امتحان گردد.
در صورت وجود کاشت مغزی که قبل از آزمون شناسایی و اشاره نشده ، این جسم ممکن است تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار بگیرد. در حقیقت با وجود این اجسام تهیه تصاویر با کیفیت بالا بسیار مشکل می گردد. بطور کلی بهتر است که در ۳ ماه اول حاملگی MRI  انجام نگیرد. در صورتی که بیمار خانم تحت شرایط جدی خاصی باشد که MRA  بهترین روش شناسایی بیماری باشد می توان از اولتراوسوند در اینگونه موارد استفاده نمود. به هر حال MRI بر جنین تاثیر گذار می باشد و قانون کلی در MRI  یا هر روش تشخیصی دیگر آن است که بیمار حامله باید از انجام آزمون اجتناب بورزد مگر؛اینکه با عدم انجام آزمون خطر و احتمال اساسی از دست دادن تشخیص یک عارضه و بیماری وجود داشته باشد.
خانم هایی که در مقطع زمانی شیردهی به کودکان خود هستند بهتر است تکنولوژیست را از این امر آگاه نمایند. این گروه از بیماران می توانند برای استفاده نوزاد شیرخود را دوشیده تا زمانیکه آزمون را انجام دهند و پس از تزریق ، گادولونیوم از بدن آنها خارج شود.

محدودیت های آزمون
MRA  مثل  CT آنژیوگرافی قادر نیست تصویر کلسیم را ایجاد نماید. داشتن باتری قلبی Pacemaker neurostimulator ( تحریک کننده عصبی ) کاشته شده ،‌سمعک، هرگونه جسم فلزی در حدقه چشم مشکل ساز خواهد بود.
هر گونه قطعه و تکه گلوله در بدن بیمار یا دریچه های موجود برای تزریق انسولین یاکموتراپی مشکل ساز می گردند. برای بیماران نا آرام و دچار تنگنا ترسی ،پرستار برای کنترل بیمار وتزریق آرام بخش در صورت لزوم باید حضور داشته باشد.
وضوح تصاویر MRA   به اندازه تصاویر آنژیوگرافی نیست و MRI از عروق کوچک، چندان برای تشخیص و درمان مناسب نخواهد بود. گاهی از اوقات تشخیص و افتراق شریان از ورید در تصاویر MRA ، سخت می باشد.

آنژیوگرافی گردن با MRI
امروز ، تصویربرداری از عروق گردن با روش MRI نقش مهمی در تشخیص ضایعات عروق گردن دارد و عمدتاً از این روش پس از انجام سونوگرافی داپلر با نتیجه مبهم و مشکوک بعنوان آزمون درجه دوم استفاده می شود . در این تکنیک پروتکل های TOF دو بعدی و سه بعدی به کار گرفته می شود . با استفاده از این تکنیک زمان بدست آوردن تصاویر کوتاهتر می شود ولی با عبور آهسته جریان داخل عروقی تصاویر با حساسیت بیشتری مشاهده می شوند . این روش علاوه بر اینکه حساسیت به سیگنال ها بسیار زیاد می باشد ، از قدرت تفکیک فضایی بالایی نیز برخوردار است و سیگنال های بهتری را در محل خم شدگی عروق ،‌ ارائه می دهد . در طول پروتکل ۲ بعدی TOF یک سری مقاطع نازک در نمای آکسیال از گردن تهیه می شود تا با بررسی آنها بافت هایی که حاوی عروق خونی هستند . مشخص می شوند ، به منظور بدست آوردن نتیجه مطلوب بهتر است جریان خون به هر یک از مقاطع عمود باشد .

ابتدا یک تصویر اسکنوگرام به منظور تهیه تصاویر دو بعدی آکسیال در مقطع ساژینال تهیه می شود . پس از آن به منظور بررسی محل دو شاخه شدن کاروتید از تکنیک TOF با زاویه ۶۰ درجه ، ۵ تا ۷۰ مقطع mm1 تهیه می شود به منظور حذف سیگنال های مربوط به وریدها می بایستی از پالس های اشباع کننده با عرض cm3 و قطر cm5/0 به ازای هر مقطع استفاده شود . پس از آن پالسهای اشباعی ، با حرکت مقاطع به سمت بالا ، حرکت می کنند . در صورتی که هدف تصویربرداری وریدها باشد ، باید پالسهای اشباعی برای شریانها گذاشته شود .
بدنبال تهیه تصاویر ، تصویربرداری حجمی با استفاده از تکنیک MIP ( پیکسل های با حداکثر شدت ) به منظور بررسی عروق در نماهای مختلف در محور طولی تهیه می شود .
در مواردی که سرعت جریان خون کاهش می یابد و اشباغ شدن خون باعث کاهش سیگنال ها می شود برای بهبود سیگنال ها از مواد حاجب مخصوص MR استفاده می شود تا تصویر T1W  خون بهتر نمایان شود .

MRI قلب
MRI ، یکی از روشهای تصویربرداری غیر تهاجمی برای بررسی وضعیت قلب است . در این روش برای تولید تصاویر بدون حرکت ، باید از تکنیک gating قلبی و تنفسی استفاده شود . در مواردی که از سکانس های spin_echo استفاده شود ، حفره های قلب و عروق بزرگ فاقد سیگنال شده و حفره های قلب نسبت به سایر قسمتها واضحتر دیده می شوند زیرا ماهیچه های قلب و دیواره عروق سیگنال های قوی تولید می کنند .
با استفاده از سکانس های gradient_echo جریان خون با سیگنال زیاد مشاهده می شود . از این سکانس ها برای انجام آنژیوگرافی توسط ( MRA ) MRI استفاده می شود . در سکانس های فوق از پالس های سریع و پیوسته برای اشباع بافتهای اطراف عروق استفاده می شود . نتیجتاً شدت سیگنال کاهش می یابد . پس از آن عبور جریان خون سیگنالهای جدیدی را تولید می کند که به رنگ روشن دیده می شوند و با این روش می توان مجموعه ای از تصاویر فاقد حرکت از سرتاسر چرخه قلبی در مدت زمانی کوتاه با فازهای متعدد بدست آورد .
درسیستم های با میدان قوی مغناطیسی می توان با استفاده از تکنیکهای chemical shift و اسکتپروسکوپی محتوای شیمیایی مواد موجود در محل ضایعه را تجزیه و تحلیل نمود .
بررسی عمومی آزمونهای قلب شامل بررسی آئورت است که به ترتیب زیر باید از قفسه سینه تصویربرداری گردد :
۱- تصویر لوکالیزه اسکنوگرام در مقطع کرونر
۲- اسکن ها در نمای آکسیال
۳- اسکن ها در نمای ساژیتال یا ساژیتال ابلیک
در ابتدای اسکن یکسری تصویر در مقاطع کرونال با تصویر spin_echo T1W با ضخامت ۳ تا mm 8 تهیه می شود . فاصله بین مقاطع باید حتی الامکان کوچک بوده و از ناحیه استرنوم تا مهره های پشتی را در بر گیرد . مقاطع از لبه پائینی قلب تا لبه بالایی قوس آئورت ادامه می یابد . فاصله بین مقاطع نیز ناچیز منظور می شود . پس از بدست آمدن تصاویر یکی از آنها را که دارای آئورت صعودی و نزولی است انتخاب کرده و برای تهیه مقطع ساژیتال ابلیک برروی آن  با تصویر spin_echo T1W مورد استفاده قرار گیرد .ضخامت این مقاطع باید بین ۳ تا mm 4 و فاصله بین مقاطع نیز باید ناچیز منظور شود .
به منظور بررسی حفرات قلب باید تصاویری موازی با سطوح Horizontal long axis و short axis از قلب تهیه شود .
برای اسکن horizontal long axis باید تصویری در مقطع آکسیال از سطح بطن چپ به عنوان اسکنوگرام مهیا شود . از این تصویر یک مقطع ساژیتال ابلیک از محور طولی بطن چپ تهیه می شود . از روی تصویر حاصله می توان زاویه محور قلب را اندازه گیری کرده و حفرات قلب را در نمای طولی horizontal مورد بررسی قرار داد . از روی این تصویر می توان مقاطع مخصوص محور short axis را بدست آورد .

در این تصویر بطن چپ به صورت یک حفره کروی دیده شده و بطن راست در حد فاصل آن با دیواره قفسه سینه قرار می گیرد .
تصویربرداری به روش چند مقطعی ( Multi_slice )
این تصاویر باید بموازات short axis یا Horizontal long axis بطن چپ تهیه شود . با استفاده از این روش ، یک سری از مقاطع با ضخامت ۸ میلیمتر از بطن چپ تهیه می شود که با استفاده از این تصاویر می توان بررسی مرفولژی قلب و عملکرد آن را ارزیابی نمود . برای انجام این آزمایش نیاز به سیستم gating قلب و استفاده از تکنیک gradient echo می باشد . در چنین شرایطی محل تجمع خون در تصویر به رنگ روشن دیده می شود .
با این روش حتی می توان عروق کرونری قلب را نیز مورد بررسی قرار داد . پس از آنکه روند تصویربرداری با انتخاب ۴ مقطع mm2 مشخص گردید باید از تکنیک Breath hold ( کنترل تنفس ) برای مدت ۱۴ ثانیه استفاده شود . در صورت استفاده از این تکنیک بهمراه اشباع چربی ها و تکنیک magnetization transfer با بافتهای background از تصویر خارج شده و شریانهای کرونری را بصورت روشن می توان مشاهده نمود .

کاربردهای سینمایی : با استفاده از تکنیک های سریع مترادف به همراه روش کنترل تنفس می توان از عملکرد قلب در سرتاسر چرخه قلبی به صورت دینامیک تصویربرداری نمود با استفاده از این روش تصاویر سینمایی تهیه می شوند و با مطالعه آنها می توان عملکرد موضعی و کلی قلب را مورد ارزیابی قرار داد . در این آزمایش نیز سیستم gating قلب دارای نقش اساسی است و با این تکنیک می توان بیش از ۲ مقطع را بدست آورد و تعداد فازها برای هر مقطع بستگی به فاصله (R.R) دو موج R در تصویر ECG دارد . زمان TR بایستی در تعداد فازهایی که از روی فاصله ECGRR بدست آمده است ضرب کرد و مطمئن شد که فازهای مختلفی از چرخه کار قلب در هر مقطع وجود دارد . با TR=50ms و فاصله RR = 540 میلی ثانیه می توان جمعاً ۱۶ فاز را نشان داد . ضخامت مقاطع متفاوت ولی به طور معمول mm8 در نظر گرفته می شود .

کاربردهای این روش عبارتند از :
۱- در مواردیکه ۴ حفره در نمای محور عرضی دیده می شود . اگر جریان خون آشفته و یا با برگشت همراه باشد ، دال برتنگی دریچه میترال و یا اختلالات دیواره بین بطنی یا دهلیزی است .
۲- در مقطع کرونال ، ریشه آئورت دیده می شود و هر گونه تنگی و بازگشت خون قابل بررسی است .
۳- در مقطع ساژیتال ابلیک ، قوس آئورت بررسی می گردد و نمای خوبی جهت نشان دادن جریان خون در آئورت و مشخص کردن تنگی می باشد .
تصویربرداری از جریان مایعات و اندازه گیری سرعت فازهای قلب
با استفاده از تکنیک spin echo می توان جریان خون و سرعت عبور آن را در عروق یا حفرات قلب بررسی کرد در یکی از این روشها از محتویات فازی سیگنال های MRI برای مشخص کردن سرعت فازهای قلبی استفاده میشود . در این تکنیک از سکانس spin echo که شامل پالسهای اعمال شده به بیمار به نحوی است که هر پالس در مقاطع مختلف به بیمار می رسد . در نتیجه تنها جریان خون است که می تواند بین مقاطع مختلف حرکت کرده و پالسهایی را دریافت نماید و سیگنال تولید کند . فاصله زمانی دو پالس و فاصله بین دو مقطع تعیین کننده سرعت ثبت شده می باشد . شدت سیگنال تولیدی بستگی به سرعت عبور جریان خون دارد و درمواردی که سرعت عبور جریان خون زیاد است خون بیشتری از بافت مورد نظر عبور کرده و در نتیجه شدت سیگنالهای آن ناحیه زیادتر می شود .

MRI  آئورت
از سکانسهای spin_echo T1W و Gradient echo به منظور بررسی شکل ظاهری اندام ها و جریان خون استفاده می شود . در مواقعی که هدف تصویربرداری ناحیه قفسه سینه باشد ، gating قلبی مورد نیاز است اما در موارد تصویربرداری از آئورت شکمی سیستم gating تنفسی توصیه نمی شود .
در موارد اتساع آئورت ، بررسی گرفتگی ، آنوریسم ، پارگی آئورت و پیچ خوردگی های آن MRI توصیه می شود .
روش تصویربرداری از آئورت سینه ای : ابتدا یک تصویر در نمای آکسیال و با سکانس spin echo برای لوکالیزه کردن سایر مقاطع تهیه می شود . برروی این تصویر یکسری مقاطع در نمای ساژیتال ابلیک تهیه می شود به نحوی که آئورت صعودی ، نزولی و قوس آئورت دیده شود . از تکنیک spin_echo T1W برای بررسی شکل ظاهری و تشریحی اندام استفاده می شود و در صورتیکه هدف بررسی جریان خون باشد ،‌ سکانس gradient echo ضرورت پیدا می کند همچنین یکسری مقاطع در نمای آکسیال برای بررسی قطر آئورت و تشخیص افتراقی بین آنوریسم از آئورت سالم ضروری است . در صورتیکه هدف افتراق ضایعات انفیلتراسیون از آنوریسم ساکن باشد نیاز به تکنیک STIR می باشد .

روش تصویربرداری از آئورت شکمی : ابتدا یک تصویر در مقطع ساژیتال برای لوکالیزاسیون آئورت شکمی تهیه شود . برروی این تصویر ،‌ یکسری مقاطع کرونال از آئورت شکمی با استفاده از تصاویر spin_echo T1W یا gradient echo انتخاب می شود . پس از آن تصاویر دیگری در مقاطع ساژیتال و آکسیال با تصویر T1W تهیه می شود . قطر آئورت در تصاویر آکسیال بخوبی قابل بررسی است . استفاده از تکنیک کنترل تنفس و سکانس T1Weighted gradient echo برای مطالعه شریانهای کلیوی و میزان گستردگی آنوریسم یا پارگی آئورت مفید می باشد . به منظور بررسی عروق کلیوی با جزئیات بیشتر می توان از تکنیک phase contrast در MRA استفاده کرد .

MRI of IVC
این آزمایش با تکنیک TOF دو بعدی انجام می شود و سپس عروق بیمار را از نظر میزان سرعت در فازهای مختلف مورد بررسی قرار می دهند .

روش تصویربرداری : تصویر اسکنوگرام در مقاطع کرونال به شکل دو طرفه تهیه می شود و برای لوکالیزه کردن تصاویر در نمای آکسیال مورد استفاده قرار می گیرد . برای شروع از پروتکل TOF به همراه بازوهای اشباع کننده در قسمتهای فوقانی و تحتانی مقطع مورد نظر استفاده می شود تا سیگنالهای ایجاد شده توسط شریان ها و وریدهای دیگر را متوقف کند استفاده از یک پالس معکوس کننده یا پالس اشباع کننده چربی ، در متوقف کردن سیگنالهای تولیدی توسط بافتهای اطراف می تواند مفید باشد . پس از آن مقاطع با ضخامت mm3-5/1 در نمای آکسیال به طور پیوسته از ناحیه مورد نظر تهیه می شود . تعداد مقاطع در زمان تصویربرداری مؤثر است که بایستی این نکته مد نظر قرار گیرد .

در صورت وجود تنگی در مقاطع آکسیال می بایست از پروتکل تعیین سرعت در فازهای مختلف phase velocity mapping استفاده شود تا بتوان به ازاء هر چرخه قلبی ۱۶ فریم تهیه کرد . برای تنظیم فازهای پروتونها ، از پالسهای گرادیان دو قطبی در جهت مورد نظر استفاده می شود . نواحی مورد نظر در عروق نیز به گونه ای تنظیم می شوند که در تصاویر مربوطه هر یک از فازها تعیین کننده روشنایی هر پیکسل و در نتیجه تعیین کننده سرعت باشد همچنین سرعت را می توان به سرعت موجی شکل برروی هر کدام از تصاویر مربوطه به چرخه های قلب نمایش داد .