خطاهای گلوکومتر
دستگاه تست قند خون یا گلوکومتر
دستگاه تست قند خون
دستگاه تست قند خون یک وسیله پزشکی است که برای اندازهگیری سطح قند خون در بدن استفاده میشود. این دستگاهها به طور گسترده در مدیریت دیابت نوع ۱ و نوع ۲ استفاده میشوند، به ویژه برای مانیتور کردن سطح گلوکز (قند) خون در خانه.
دستگاه تست قند خون معمولاً شامل موارد زیر است:
- نوار تست: این نوارها دارای راکتیو (تغییر رنگ) هستند که با قطرهای از خون بر روی آن راکت میکنند. راکت تغییر رنگ میدهد و این تغییر رنگ بستگی به سطح قند در خون دارد.
- لنزهای خوانش: دستگاه شامل یک لنز خوانش است که برای مشاهده و خواندن نتایج تست قند خون استفاده میشود. این لنزها میتوانند به صورت بصری یا الکترونیکی باشند.
- سوزن نمکی: برخی از دستگاهها نیاز به سوزن نمکی برای گرفتن قطره خون دارند. سوزن نمکی بر روی انگشت (معمولاً انگشتان بزرگ) یا موقعیت دیگری از بدن قرار میگیرد تا قطره خون را بگیرد.
- باتری: برخی از دستگاههای تست قند خون باتری برای انرژی مورد نیاز دستگاه استفاده میکنند.
استفاده از دستگاه تست قند خون عموماً ساده است. ابتدا نوار تست را در دستگاه قرار داده و سپس با استفاده از سوزن نمکی یا سایر روشهای خونگیری، قطرهای از خون را روی نوار تست میگذارید. سپس دستگاه سطح قند را اندازهگیری کرده و نتیجه را به شما نشان میدهد.
دستگاههای تست قند خون ممکن است ویژگیها و قابلیتهای مختلفی داشته باشند، از جمله ذخیرهسازی نتایج، قابلیت اتصال به کامپیوتر یا تلفن همراه برای ذخیره سازی دادهها و تحلیل بیشتر. برای استفاده صحیح از دستگاه، بهتر است دستورالعمل تولید کننده و راهنمایی پزشک خود را دنبال کنید.
ایرادات دستگاه تست قند خون
دستگاههای تست قند خون معمولاً ابزاری قابل اعتماد هستند، اما ممکن است برخی ایرادات رایج در استفاده از آنها وجود داشته باشد. برخی از مشکلات و ایرادات ممکن عبارتند از:
- دقت ناکافی: بعضی از دستگاههای تست قند خون ممکن است دقت کمتری داشته باشند و نتایج آنها با نتایج آزمایشات خون در آزمایشگاه تفاوت داشته باشد. این امر میتواند در مواقعی که نیاز به دقت بالا و دقیق در اندازهگیری قند خون است، مشکلاتی را ایجاد کند.
- عمر باتری: برخی از دستگاههای تست قند خون از باتری استفاده میکنند و اگر باتری ضعیف شود، ممکن است دستگاه به درستی کار نکند یا نتواند نتایج را به درستی نمایش دهد. در نتیجه، مهم است باتری دستگاه را به موقع تعویض کنید.
- مشکلات نوار تست: نوارهای تست ممکن است خراب شده یا منقضی شده باشند، که میتواند به نتایج نادرست منجر شود. همچنین، استفاده نادرست از نوار تست، مثلاً لمس آن با انگشتهای خیس یا کثیف، ممکن است تداخلی در خواندن نتایج ایجاد کند.
- نویز و تداخلات الکترومغناطیسی: برخی از دستگاههای تست قند خون ممکن است تحت تأثیر تداخلات الکترومغناطیسی قرار بگیرند، مانند تلفنهای همراه، رادیوها، یا دستگاههای الکترونیکی دیگر. این تداخلات میتوانند نتایج را تحت تأثیر قرار داده و دقت را کاهش دهند.
- عوارض جانبی: در برخی موارد، استفاده از سوزن نمکی برای گرفتن نمونه خون ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی مانند خارش، التهاب، یا خونریزی شود. همچنین، برخی افراد ممکن است حساسیت به مواد استفاده شده در نوار تست داشته باشند.
در صورتی که با هر یک از این مشکلات روبرو شدهاید، میتوانید با تولید کننده دستگاه تماس بگیرید و مشکلات را گزارش کنید. همچنین، همواره مهم است به دستورالعمل تولید کننده و راهنمایی پزشک خود در استفاده از دستگاه تست قند خون توجه کنید.
خطاهای رایج دستگاه تست قند خون
در هنگام استفاده از دستگاه تست قند خون، ممکن است با برخی از خطاهای رایج روبرو شوید. برخی از خطاهای رایج عبارتند از:
- خطا در درجه حرارت: برخی از دستگاههای تست قند خون نیازمند درجه حرارت مناسب برای عملکرد صحیح هستند. در صورتی که دستگاه در دمای غیرمناسب استفاده شود، ممکن است خطا در نتایج نمایش داده شود. در صورت امکان، باید دستگاه را در دمای مناسب نگه داشته و قبل از استفاده از آن به دستگاه اجازه دهید تا به درجه حرارت مناسب برسد.
- خطا در چگالی خون: ممکن است خونی که بر روی نوار تست قرار میدهید، چگالی مناسبی نداشته باشد. به عنوان مثال، در مواردی که خون خیلی غلیظ یا خیلی آبکی است، دستگاه ممکن است نتایج نادرست نشان دهد. اطمینان حاصل کنید که نمونه خونی که بر روی نوار تست قرار میدهید، مناسب و با چگالی خون نرمال است.
- خطا در کالیبراسیون: برخی از دستگاههای تست قند خون نیازمند کالیبراسیون منظم هستند. کالیبراسیون به معنای تنظیم دستگاه به منظور دقت و صحت بیشتر است. اگر دستگاه به درستی کالیبره نشده باشد، نتایج غیردقیق و نادرستی را نشان خواهد داد. بنابراین، باید دستگاه را با توجه به راهنمایی تولید کننده کالیبره کرده و آن را بهروز رسانی کنید.
- خطا در استفاده از نوار تست: استفاده نادرست از نوار تست میتواند به نتایج نادرست منجر شود. مثلاً، لمس نوار تست با انگشتهای کثیف، فشار نادرست روی نوار تست، یا عدم رعایت زمان و روش صحیح نمونهبرداری ممکن است به خطاهایی در نتایج منجر شود. بنابراین، باید راهنمایی تولید کننده و دستورالعمل صحیح را در استفاده از نوار تست رعایت کنید.
در صورتی که با خطاهای مکرر در دستگاه تست قند خون خود مواجه میشوید، بهتر است با تولید کننده دستگاه یا متخصص مراقبت بهداشتی مشورت کنید.
میزان دقت دستگاه تست قند خون چقدر است
میزان دقت دستگاههای تست قند خون ممکن است بین مدلها و تولیدکنندگان متفاوت باشد. اما در کل، بیشتر دستگاههای تست قند خون دارای دقت قابل قبولی هستند. برخی از دستگاههای حرفهای و استاندارد میتوانند نتایجی با دقت بالا را نشان دهند.
دقت دستگاه تست قند خون به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله کیفیت دستگاه، کالیبراسیون صحیح، نوع نوار تست استفاده شده، عمر باتری و دقت خواندن نمونه خون. همچنین، ممکن است متغیرهای فردی مانند خونریزی در محل نمونهبرداری، نحوه نگهداری نوار تست و صحت اندازهگیری گلوکز در خون نیز بر دقت نتایج تأثیر بگذارند.
معمولاً دستگاههای تست قند خون قدرتی در حدود ± ۱۰-۲۰ درصد دارند، یعنی نتایج آنها ممکن است با نتایج آزمایشگاهی متفاوت باشد. با این حال، اکثر دستگاههای تست قند خون به طور کلی قابلیت ارائه نتایج قابل قبولی را دارند و به عنوان راهی سریع و مقرون به صرفه برای اندازهگیری سطح قند خون مورد استفاده قرار میگیرند.
بهترین راه برای اطمینان از دقت دستگاه تست قند خون، استفاده صحیح از دستگاه، کالیبراسیون منظم، استفاده از نوارهای تست با کیفیت و رعایت دستورالعملهای تولید کننده و پزشک است. همچنین، در صورتی که نتایج مشکوک به نظر میرسد یا با تغییرات شدید در علائم بالینی همراه است، میتوانید با پزشک خود مشورت کنید و تست قند خون خود را با آزمایشگاه مقایسه کنید.
در بازار مدل های مختلفی از دستگاه گلوکومتر وجود دارد که به طور معمول لازم است که در استفاده اول کالیبره شوند. هدف از کالیبراسیون فراهم کردن مانیتورینگ دقیق با جزئیات مهم در طی روند آزمون است. قبل از هر چیز، مطالعه و بررسی دفترچه راهنمای کاربر که توسط شرکت سازنده تهیه شده، بسیار مهم است.
ممکن است که برای هر مانیتور، دستورالعمل کاملا متفاوتی درنظر گرفته شود. اما به طور کلی کالیبره کردن بسته به نوع گلوکومتر به دو صورت اتوماتیک و دستی انجام می شود. اگر وسیله اندازه گیری ، برای روشن شدن نیاز به وارد کردن یک نوار تست دارد، به احتمال زیاد کالیبراسیون از نوع دستی است.
در این روش:
-
مانیتور را روشن کنید. این عمل با فشار دادن دکمه پاور یا با وارد کردن یک نوار تست دار دستگاه انجام می شود. مراقب باشید که نوار تست خم نشود.
-
اگر دستگاه جدید باشد، بر روی صفحه نمایش آن، یک سری خط تیره ظاهر می شود. نمایش عدد به جای خط تیره، نشانه دست دوم بودن دستگاه است.
-
بر روی برچسب بسته حاوی نوار تست، یک کد درج شده است. این عدد را وارد دستگاه کنید، سپس گزینه ok را انتخاب کنید. با این عمل دستگاه کالیبره می شود.
در گلوکومترهایی که نیازی به وارد کردن کد توسط کاربر ندارند، خودتنظیمی دستگاه به سه روش صورت می گیرد:
-
تنظیم دستگاه توسط کارخانه سازنده: در هر بار انجام تست قند خون، بعد از قرار دادن نمونه، دستگاه به صورت کاملا اتوماتیک فعال شده و نتیجه را نمایش می دهد. بنا براین دیگر نیازی به وارد کردن کد نیست.
-
کالیبراسیون از پیش تعیین شده بر روی تک تک نوارهای تست
-
کالیبراسیون از پیش اعمال شده بسته نوارهای تست: بسته نوار تست در داخل دستگاه اندازه گیری تعبیه شده است و دیگر نیازی به قرار دادن نوار تست درون گلوکومتر نیست. درنتیجه انجام آزمایش ساده تر می شود.
نکات فابل توجه در رابطه با نوارهای تست
-
نوارهای اندازهگیری قند خون را درون قوطیهایی که شکستگی دارند یا ترک خوردهاند مورد استفاده قرار ندهید چون نتایج آزمایش شما را غلط نشان میدهند. این بطریها را میتوانید در محل فروش عوض کنید. دقت کنید نوارهای سنجش قندخونی را خریداری کنید که تاریخ مصرفشان سپری نشده باشد.
-
قبل از استفاده از دستگاه دستهایتان را خوب بشویید. حتی اندکی باقیمانده غذا و قند روی انگشتتان بر نتیجه آزمایش اثر خواهد گذاشت.
-
تاریخ باز کردن بسته نوار تست را روی برچسب آن یادداشت کنید. در صورت نداشتن تاریخ مصرف، حداکثر تا ۳ماه قابل استفاده هستند.
-
بعد از برداشت نوار تست، درب بسته را محکم ببندید.
-
اندازه قطره خونی که روی دستگاه میگذارید مناسب باشد در غیر این صورت دستگاه، اندازهگیری قندخون را با دقت انجام نخواهد داد.
-
اجازه دهید خون از انگشتتان روی نوار جاری شود. انگشتتان را فشار ندهید. این کار روی نتیجه آزمایش اثر میگذارد.
-
توجه داشته باشید که نوارهای تست یکبار مصرف هستند. استفاده مجدد از آنها هرگز توصیه نمی شود.
-
دستگاه گلوکومتر خود را گاهی با محلولهای کنترل، کنترل کنید.
-
بسته حاوی نوارهای تست را در جای خشک و خنک و دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری کنید.
-
وقتی برای اندازهگیری قندخون به آزمایشگاه میروید گلوکومترتان را همراه ببرید تا عددی که صفحه نمایش آن نشان میدهد را با نتیجه آزمایش مقایسه کنید. با این کار میتوانید ببینید دستگاه شما میزان قندخون را تا چه اندازه دقیق و درست نشان میدهد.
محلول کنترل دیابت
بسیاری از مردم گمان می کنند که شیشه حاوی محلول که همراه با دستگاه عرضه می شود، برای تمییز کردن گلوکومتر به کار می رود! ولی در اصل این گونه نیست. گاهی اوقات مواد شیمیایی روی نوارهای تست، موثر نیستند، درنتیجه عددی که توسط دستگاه قرائت می شود، صحیح نیست.
شما می توانید به جای گرفتن نمونه خون و انجام مجدد آزمایش، از محلول های تست دیابت برای اطمینان از سالم بودن نوارهای تست استفاده کنید. محلول های کنترل دیابت برای بررسی عملکرد دستگاه اندازه گیری به کار می روند. سازندگان اغلب، محلولی متناسب با دستگاه خود، ارائه می دهند. این محلول ها حاوی گلوکز کافی برای واکنش با نوار تست است و در واقع رفتاری مشابه خون در حین آزمایش دیابت، از خود نشان می دهند.
برای استفاده از آن ، نوار تست را در دستگاه گلوکومتر قرار دهید. سپس آن را به قطره کوچکی از محلول تست به همان روشی که خون خود را آزمایش می کنید، آغشته نمایید. پس از یک شمارش معکوس، دستگاه به شما یک عدد نشان می دهد. معمولا در پشت نوار تست ها عددی در محدوده ۱۲۰تا۱۹۸ درج شده است. عدد نمایش داده شده، باید در همین بازه قرار داشته باشد. در غیر این صورت از نوارها استفاده نکنید بهترین زمان استفاده از محلول های تست دیابت، ۳ماه پس از باز کردن درب آن است.
خطاهای گلوکومتر
-
اگر باتری ضعیف باشد، نماد باتری بر روی صفحه نمایش ظاهر می شود. در صورت تمام شدن باتری، علاوه بر این نماد، صدای بیپ شنیده شده ، سپس دستگاه خاموش می شود.
-
اگر بعد از قرار دادن نوار تست، دستگاه روشن نشد، احتمال این وجود دارد که نوار به خوبی در درگاه ورودی دستگاه جای نگرفته باشد. در این صورت آن را خارج کرده و مجددا درون دستگاه قرار دهید.
-
اگر بعد از قرار گرفتن نمونه خون بر روی نوار تست، آزمایش آغاز نشد یا اینکه بعد از مدتی از دستگاه صدای بیپ به گوش نرسید، ممکن است مقدار خون نمونه برداری شده کم باشد. در این صورت از نمونه بیشتری استفاده کنید.
-
نماد E-1 : خطای دما. دستگاه را به محیط دیگری با دمای ۱۰۴-۵۰ درجه فارنهایت ببرید. ۱۰دقیقه صبر کنید تا دمای دستگاه با دمای محیط سازگار شود. سپس تست قند خون را انجام دهید.
-
نماد E-2 : نمونه خوانده شده یا نوار تست به درستی به کار برده نشده اند در این صورت مجددا با یک نوار تست جدید و اخذ نمونه خون بیشتر، آزمایش را تکرار کنید.
-
نماد E-3 : طول نوار تست به کار برده شده بیش از اندازه استاندارد است. در این حالت نوار دیگری به کار ببرید.
-
نماد E-4 : خطای اندازه گیری. بهتر است که برای رفع آن به نمایندگی یا افراد متخصص مراجعه شود.
-
نماد E-5 : خطای نوار تست. نوار تست جدیدی به کار برده شود.
-
نماد E-6 :نوار در حین تست، به سمت خارج کشیده شده است. در این مورد با یک نوار جدید، مجددا آزمایش را تکرار کنید.
-
نماد E-8 : خطای حافظه. نتیجه در حافظه ثبت نشده است. آزمایش را تکرار کنید.
-
نماد E-9 : خطای ارتباط. در این مورد مشکل را با نمایندگی در میان بگذارید.
البته لازم به ذکر هست هر دستگاهی دفترچه راهنمای خاص به خود را دارد و ایرادات و خطاهایی که در آن ها مشاهده می شود باید طبق دستورالعمل همان کمپانی سازنده ارزیابی شود ، پس خواهشمند است حتما با شرکت سازنده یا نماینده فروش آن محصول در خصوص کسب اطلاعات دقیق تماس بگیرید ، نوشته بالا فقط جهت آشنایی شما با نحوه عملکرد این دستگاه است .