✅ حفاظ سازی و سربکوبی
در رادیوگرافی صنعتی و سیستم های رادیوتراپی شدت پرتوهایی که از دستگاه منتشر می شوند علاوه برانرژی بسیار بالا ٬ قدرت نفوذ بسیار زیادی نیز دارند اشعه ساطع شده از این دستگاهها به شدت در محیط پراکنده و در فضا منعکس می شود از اینرو در این موارد انتخاب روش مناسب جهت حفاظت پرتو اهمیت بیشتری داشته دقت زیادی را می طلبد زیرا ایجاد و یا باقی ماندن کوچکترین روزنه ( که در سرب کوبی اتاقهای رادیوگرافی با حداکثر ۱۳۰kvpمعمولا از آنها صرف نظر می شده )
نیز بسیار خطرناک خواهد بود و به هیچ وجه نمی توان آنرا نادیده گرفت علاوه بر این از فاکتورهای مهمی که باید به آنها توجه نمود وزن سرب بکار رفته بر روی دیوارها ٬ سقف و همچنین محاسبه دقیق ضخامت لایه ها بر اساس نوع و شدت پرتو دستگاه ٬
منطبق با استانداردهای پایه و قوانین انرژی اتمی و از همه مهمتر نوع لایه اولیه در ساخت محافظ ها و پوشش دیوارها می باشد زیرا درصورتی که در این مراکز پرتوها مستقیما به لایه سربی برخورد نمایند به شدت منعکس شده مشکلات زیادی را در تصویر برداری و پرتو درمانی بوجود می آورند.
از آنجا که با افزودن شدت پرتو ( انتخاب دستگاههایی با توان بالاتر ) ضخامت لایه های سربی محافظ و به تبع ٬ وزن سرب به صورت تصاعدی افزایش می یابد باید محل استقرار لایه ها ( بخصوص شیلد سربی که باید در سقف کار گذاشته شوند ) استحکام کافی جهت تحمل وزن چندین تن سرب که می تواند بسیار خطرناک باشد را داشته باشد .
در اجرای طرحهای ایزولاسیون روشهای مختلفی توسط شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد که از بهینه ترین آنها می توان طراحی شاسی اولیه و نصب بلوکها و یا آجرهای سربی بر روی آن اشاره نمود که در صورت استفاده از آجر سربی ( و یا بلوک سربی ) قالب گیریهای بسیار دقیق مورد نیاز خواهد بود تا محافظت در برابر اشعه توسط این بلوکها با مشکلی مواجه نشود و قطعات کاملا بر هم منطبق شوند علاوه بر این روش بکار رفته جهت ایزولاسیون باید به گونه ای باشد که بتوان لایه ها را ( بدون ایجاد کوچکترین صدمه یا روزنه ) با ورقه های MDFو .. پوشش داد و یا کلیدها ٬ پریزها ٬ لوله ها و … را بطور مناسب نصب نمود .
در این بین مهمترین قسمت ٬ طراحی و محاسبه لایه های سربی می باشد . نکاتی که باید در این محاسبات مورد توجه قرار داد عبارتند از :
۱ – فاصله منبع تشعشع از دیواره ها و اتاق کنترل
۲ – محل استقرار دستگاه
۳ – محل استقرار شیشه سربی
۴ – میزان پراکندگی اشعه
۵ – میزان تشعشع نشتی
۶ – حجم کار WorkLoad
۷ – حداکثر شرایط اکسپوز دستگاه
۸ – محل استقرار درب های ورودی و …
جداول زیر توسط کمیته ملی استاندارد ایالات متحده برای منابع پرتو نقطه ای و استفاده آزمایشگاهی در دومین کنگره بین المللی رادیوگرافی ارائه شده است و در مواردی که شرایط پایدار در طراحی مورد نظر است محاسبات پیچیده ای نیاز بوده و مقادیر جداول تغییرخواهند نمود علاوه بر آن چشمه های پرتو با بیم واید نیز در این جداول نادیده گرفته شده اند .
